PRZYPOMNIENIE WYBRANYCH POJĘĆ I SFORMUŁOWAŃ
Pozycja zawodowa nauczyciela
- Dokształcanie nauczycieli to proces nabywania dodatkowych kwalifikacji lub uzupełniania wykształcenia poprzez studia licencjackie, studia magisterskie, studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne.
- Doskonalenie nauczycieli to nabywanie nowych umiejętności i wiedzy w celu lepszego wykonania zadań na stanowisku, do którego nauczyciel posiada już odpowiednie kwalifikacje: szkolenia, kursy, lekcje otwarte, konferencje metodyczne, seminaria, warsztaty.
- Standardy jakości pracy szkoły to przyjęte i akceptowane przez społeczność szkolną oczekiwania względem różnych aspektów pracy szkoły.
- Mierzenie jakości to porównywanie stanu oczekiwanego w szkole ze stanem istniejącym w rzeczywistości.
Organizacja pracy szkoły
- Organy zarządzające szkołami (zewnętrzne):
- organ prowadzący (jednostki samorządu terytorialnego),
- organ nadzoru pedagogicznego (kurator oświaty).
- Organy szkolne:
- dyrektor szkoły,
- rada pedagogiczna,
- rada szkoły,
- rada rodziców,
- samorząd uczniowski.
- Statut szkoły, opracowany przez radę pedagogiczną, uchwala rada szkoły lub rada pedagogiczna, jeżeli rada szkoły nie została powołana. Statut winien określać w szczególności:
- nazwę i typ szkoły oraz jej cele i zadania,
- organ prowadzący szkołę,
- organy szkoły oraz ich kompetencje,
- organizację szkoły,
- zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły,
- zasady rekrutacji uczniów,
- prawa i obowiązki uczniów.
Statut opracowuje się zgodnie z ramowym statutem szkoły wydanym przez MEN. Załącznikami do statutu są regulaminy organów szkolnych.
- Obowiązek szkolny rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat i trwa do ukończenia gimnazjum (maks. do 18. roku życia). Dziecko może być przyjęte do szkoły o jeden rok wcześniej. W uzasadnionych przypadkach spełnienie przez dziecko obowiązku szkolnego może być odroczone o jeden rok, a w przypadku dzieci zakwalifikowanych do kształcenia specjalnego o 3 lata. Decyzje takie podejmuje dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.
- Obowiązek nauki dotyczy osoby niepełnoletniej, która ukończyła gimnazjum. Osoba taka powinna uczyć się w formach szkolnych lub pozaszkolnych do 18. roku życia.
Proces nauczania
- Zajęcia edukacyjne – to zajęcia o charakterze dydaktyczno-wychowawczym, w toku których odbywa się nauczanie przedmiotów i bloków przedmiotowych, realizacja ścieżek edukacyjnych lub kształcenie zintegrowane.
- Blok przedmiotowy to zintegrowane nauczanie treści i umiejętności z różnych dziedzin wiedzy, realizowanych w toku jednolitych zajęć edukacyjnych.
- Ścieżka edukacyjna to zestaw treści i umiejętności o istotnym znaczeniu wychowawczym, których realizacja może odbywać się w ramach nauczania różnych przedmiotów (bloków przedmiotowych) lub postaci odrębnych zajęć.
- Kształcenie zintegrowane to system nauczania w kl. I–III sześcioletniej szkoły podstawowej.
- Etap edukacyjny to odpowiedni okres kształcenia o wyróżnionych celach, stanowiący całość dydaktyczną:
- Etap I – klasy I–III szkoły podstawowej,
- Etap II – klasy IV–VI szkoły podstawowej,
- Etap III – gimnazjum.
- Ramowy plan nauczania ustalony przez MEN zawiera wykaz zajęć edukacyjnych dla poszczególnych etapów kształcenia oraz liczbę godzin przeznaczonych na ich realizację.
- Szkolny plan nauczania ustala dyrektor szkoły na podstawie ramowego planu nauczania. Są to ostatecznie ustalone siatki godzin dla poszczególnych oddziałów.
- Rozkład materiału na dany rok opracowuje nauczyciel danego przedmiotu opierając się na realizowanym programie nauczania, a także uwzględniając ostatecznie przydzieloną liczbę godzin.
Dobry rozkład materiału zawierać powinien przynajmniej:
- tematy poszczególnych lekcji,
- cele lekcji,
- metody, formy i środki dydaktyczne,
- tematy lekcji powtórzeniowych.
- Indywidualny program to proces kształcenia ucznia zdolnego, oparty o zmodyfikowany program jednego lub kilku przedmiotów dopuszczonych do użytku szkolnego.
- Indywidualny tok nauki to proces kształcenia w innym systemie niż klasowo-lekcyjny. Może on być też połączony z odmiennym cyklem klasyfikowania i promowania.
- Dokumentacja przebiegu nauczania prowadzona przez wychowawców, nauczycieli i katechetów:
- dzienniki lekcyjne,
- dzienniki zajęć,
- arkusze ocen.
- Program wychowawczy opisuje w sposób całościowy cele, treści i działania szkoły w zakresie wychowania uczniów. Powinien on być spójny ze szkolnym zestawem programów nauczania. Nauczyciele mają obowiązek realizować program wychowawczy danej szkoły. W związku z tym dyrektor może wymagać m.in. opracowania przez wychowawców klas planów pracy, które będą planami realizacyjnymi w stosunku do programu wychowawczego. Program jest uchwalany przez radę pedagogiczną po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego. Powinien on być udostępniony wszystkim członkom społeczności szkolnej.
